Demansın erken belirtilerini ortaya çıkarıyor: 60 saniyelik test

Test, kişinin bir kategori seçerek bu kategoriye ait örnekleri mümkün olan en kısa sürede yazmasını gerektiriyor. Yaygın kategoriler arasında meyve türleri, hayvanlar veya TV şovları bulunuyor. Kişi, kendisine verilen süre içerisinde aklına gelen her örneği yazmaya çalışıyor. Uzmanlar, bir kişinin en az 15 örnek vermesinin gerektiğini, ideal olarak ise 21'den fazla örnek vermesinin beklenmesi gerektiğini belirtiyor.

Daily Mail'de yer alan habere göre; 2007 yılında Journal of Psychiatry dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, "Eğer bir kişi 15 veya daha fazla örnek veremiyorsa, büyük ihtimalle bilişsel olarak engellenmiş olabilir ve Alzheimer hastalığı olasılığı, 15 veya daha fazla örnek verebilen birine kıyasla 20 kat daha yüksek olabilir."

2022 yılında Amerikalı araştırmacılar tarafından yapılan bir başka çalışma ise testteki puanların yaşla birlikte azaldığını ortaya koydu. Ayrıca bu araştırma, vücuttaki amiloid-β seviyelerindeki düşüşle bağlantılı olarak Alzheimer hastalığının erken işaretlerine işaret etti.

DEMANSIN ERKEN BELİRTİLERİ

Demansın olası belirtilerini belirlemek amacıyla farklı testler de kullanılmaktadır. En bilinenlerinden biri, kişiye bir saat çizebilmesi için verilen analog saat çizim testidir. Bu testte kişiden, bir kağıda 1'den 12'ye kadar olan sayıları yerleştirmesi ve ardından saati örneğin 11:10’a ayarlaması istenir. Bu görev, hastanın saat kadranını ne şekilde hatırladığını gösterir ve kişinin yönetici işlevlerini (yani, görevleri planlama, organize etme ve tamamlama becerisi) test eder. Yönetici işlevler, bunama durumunda ilk zayıflayan bilişsel becerilerdir.

NHS tarafından yıllardır kullanılan bu test, eğer kişi saati doğru şekilde çizebiliyorsa, bunama olasılığının "neredeyse ortadan kalktığını" belirtiyor. Ancak, saati doğru çizmekte zorlananlar, bir sağlık profesyoneline danışmaları gerektiği konusunda uyarılıyor.

BUNAMA VE ALZHEIMER

Demans, İngiltere’de yaklaşık bir milyon kişiyi etkiliyor ve bu hastalığın en yaygın nedeni Alzheimer hastalığı. Alzheimer Derneği’nin verilerine göre, demansın İngiltere’ye yıllık maliyeti 42 milyar sterlin olarak tahmin ediliyor. Bu maliyetin en büyük yükünü ise aileler taşıyor. Yaşlanan nüfus ve bakıcıların kayıp kazançları göz önünde bulundurulduğunda, bu maliyetlerin önümüzdeki 15 yıl içinde 90 milyar sterline çıkması bekleniyor.

Alzheimer’s Research UK tarafından yapılan bir analiz ise, 2022 yılında demans nedeniyle ölen kişi sayısının bir önceki yıla göre arttığını ortaya koyuyor. 2022'de demans nedeniyle hayatını kaybeden kişi sayısı, 69.178'den 74.261’e çıkarak, ülkenin en büyük ölüm nedeni haline geldi.

Daha önce yapılan araştırmalar, tüm demans vakalarının yaklaşık %40’ının yaşam tarzı değişiklikleriyle önlenebileceğini öne sürmüştü. Bu değişiklikler, sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, alkol tüketiminin sınırlandırılması, baş yaralanmalarının önlenmesi ve işitme cihazı kullanımını içermektedir. Bu basit ama etkili önlemler, demansın riskini azaltmada önemli bir rol oynayabilir.